The Rock Mountain

Câu hỏi về tính chất của núi.

English: T. W. Rhys Davids

Việt ngữ: Tỳ khưu Indacanda

Compile: Lotus group

99. Chương 3 - Phẩm Đất - bài số 5 - The Rock Mountain – Núi - Song ngữ

The Questions of King Milinda - Kinh Mi Tiên Vấn Đáp

99. The Rock Mountain - Câu hỏi về tính chất của núi.

'Just, O king, as rock is firm, unshaken, immoveable; just so, O king, should the strenuous Bhikshu, earnest in effort, never be excited by alluring things--forms, or sounds, or scents, or tastes, or touch--by veneration or contempt, by support or by neglect, by reverence or its absence, by honour or dishonour, by praise or blame, nor should he be offended by things that give offence, nor bewildered on occasions of bewilderment, neither should he quake nor tremble, but like a rock should he be firm. This, O king, is the first quality of the rock he ought to have. For it was said, O king, by the Blessed One, the god over all gods:

"The solid rock's not shaken by the wind,

Just so the wise man falters not, nor shakes,

At praise or blame 1."

“Tâu đại vương, giống như núi không bị dao động, không thể bị lay động, không có sự rúng động. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập về việc kính nể (hay) không kính nể, tôn vinh (hay) không tôn vinh, cung kính (hay) không cung kính, có danh tiếng (hay) không có danh tiếng, sự chê trách hay khen ngợi, an lạc hay khổ đau, được ưa thích hay không được ưa thích, trong mọi trường hợp, không nên luyến ái ở các vật gây luyến ái là các sắc-thinh-hương-vị-xúc-pháp, không nên sân ở các vật gây sân, không nên si mê ở các vật gây si mê, không bị lay động, không bị dao động, tợ như núi là không dao động. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ nhất của núi nên được hành trì. Tâu đại vương, điều này cũng đã được đức Thế Tôn, vị Trời vượt trội các vị Trời, nói đến: [8]

‘Giống như tảng đá cứng rắn không lay chuyển bởi gió, tương tợ như thế các bậc trí không chao động giữa những sự chê khen.’

22. 'And again, O king, as a rock is firm, unmixed with extraneous things; just so, O king, should the strenuous Bhikshu, earnest in effort, be firm and independent, given to association with none. This, O king, is the second quality of the rock he ought to have. For it was said, O king, by the Blessed One, the god over all gods:

The man who mixes not with householders,

Nor with the homeless, but who wanders lone,

Without a home, and touched by few desires,--

That is the man I call a Brâhmana 2."

Tâu đại vương, còn có điều khác nữa, núi là cứng rắn, không giao du với bất cứ cái gì. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập nên cứng cỏi, không nên giao du, không nên thực hiện việc giao tiếp với bất cứ ai. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ nhì của núi nên được hành trì. Tâu đại vương, điều này cũng đã được đức Thế Tôn, vị Trời vượt trội các vị Trời, nói đến: [9]

‘Không gần gũi với cả hai hạng người tại gia và hạng người xuất gia, không lai vãng các gia đình, ít ham muốn, ta gọi vị ấy là Bà-la-môn.’

1. 315

23. 'And again, O king, as on the rock no seed will take root; just so, O king, should the strenuous Bhikshu, earnest in effort, never permit evil dispositions to take root in his mind. This, O king, is the third quality of rock that he ought to have. For it was said, O king, by Subhûti, the Elder:

"When lustful thoughts arise within my heart,

Examining myself, alone I beat them down.

Thou who'rt by lust excited, who by things

That give offence, allowest of offence,

Feeling bewildered when strange things occur,

Thou shouldst retire far from the lonely woods.

For they're the dwelling-place of men made pure,

Austere in life, free from the stains of sin.

Defile not that pure place. Leave thou the woods 1."

Tâu đại vương, còn có điều khác nữa, hạt giống không phát triển ở núi. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập không nên để cho các phiền não phát triển ở tâm của mình. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ ba của núi nên được hành trì. Tâu đại vương, điều này cũng đã được trưởng lão Subhūti nói đến:

‘Khi nào tâm liên hệ dến ái luyến khởi lên ở tôi, sau khi tự bản thân quán xét, chỉ một mình tôi thuần hóa nó.

Ngươi bị luyến ái ở các vật gây luyến ái, bị sân ở các vật gây sân, bị si mê ở các vật gây si mê, ngươi hãy lìa khỏi khu rừng.

Chỗ trú ngụ này dành cho các vị đạo sĩ khổ hạnh thanh tịnh, không bị ô nhiễm, ngươi chớ làm ô uế sự thanh tịnh, ngươi hãy lìa khỏi khu rừng.’

24. [387] 'And again, just as the rock rises aloft, just so should the strenuous Bhikshu, earnest in effort, rise aloft through knowledge. This is the fourth quality of the rock he ought to have. For it was said, O king, by the Blessed One, the god over all gods:

When the wise man by earnestness has driven

Vanity far away, the terraced heights

Of wisdom doth he climb, and, free from care,

Looks over the vain world, the careworn crowd--

As he who standing on the mountain top

Can watch his fellow-men still toiling on the plain 2."

Tâu đại vương, còn có điều khác nữa, núi thì vươn lên cao. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập nên vươn lên cao nhờ vào trí tuệ. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ tư của núi nên được hành trì. Tâu đại vương, điều này cũng đã được đức Thế Tôn, vị Trời vượt trội các vị Trời, nói đến: [10]

‘Vào lúc bậc sáng trí xua đi sự xao lãng bằng sự không xao lãng, sau khi leo lên tòa lâu đài trí tuệ, không còn sầu muộn, nhìn xuống đám người bị sầu muộn, tợ như người sáng suốt đứng ở ngọn núi nhìn xuống những người ngu si đứng ở trên mặt đất.’

25. 'And again, O king, just as the rock cannot

1. 316

be lifted up nor bent down; just so, O king, should the strenuous Bhikshu, earnest in effort, be neither lifted up nor depressed. This, O king, is the fifth quality of the rock he ought to have. For it was said, O king, by the devout woman, Kulla Subhaddâ, when she was exalting the recluses of her own sect:

"The world is lifted up by gain, depressed by loss.

My Samanas remain alike in gain or loss."'

Tâu đại vương, còn có điều khác nữa, núi không bị nhô lên không bị lõm xuống. Tâu đại vương, tương tợ y như thế vị hành giả thiết tha tu tập không nên thể hiện sự hứng chí hay nản lòng. Tâu đại vương, điều này là tính chất thứ năm của núi nên được hành trì. Tâu đại vương, điều này cũng đã được nữ cư sĩ Cullasubhaddā nói đến trong lúc công bố về pháp Sa-môn của mình:

‘Thế gian hứng chí vì lợi lộc, nản lòng vì không lợi lộc. Những vị đứng yên một chỗ dầu có lợi lộc hay không có lợi lộc, những vị như thế ấy là những vị Sa-môn của tôi.’”

Sources:

Tài liệu tham khảo:

1. http://budsas.net/uni/u-kinh-mitien/mitien-00.htm
2. http://www.tamtangpaliviet.net/VHoc/45/Mil_11.htm
3. http://www.sacred-texts.com/bud/sbe36/sbe3609.htm
4. http://www.sacred-texts.com/bud/sbe36/sbe3615.htm
5. http://globalbuddhismcommunity.com/vi-vn/Dictionary/AVThienPhuc/dtsr.aspx
6. https://thuvienhoasen.org/images/file/5u_2Xi0P2ggQAFsp/milinda-van-dao-van-ban-song-ngu-p-li-viet-.pdf
7. https://thaythichtructhaiminh.com/hoc-tu-con-bo-cau-215-kinh-mi-tien-thay-thich-truc-thai-minh-d2832.html
8. https://tapchinghiencuuphathoc.vn/nhu-con-ga-la-sao.html
9. https://www.youtube.com/watch?v=PgnpXvMl5EM