The Avatamsaka Sutra

The Flower Ornament Scripture - (The Flower Garland Sutra)

Kinh Hoa Nghiêm

English: Thomas Cleary – 1984

Việt ngữ: Hòa Thượng Thích Trí Tịnh – PL 2527 - 1983

Compile: Lotus group

10. Phẩm 10: Bồ Tát Vấn Minh – Song ngữ

 

 

10. Book Ten: An Enlightening Being Asks for Clarification – page 298 – 311 of 1644

10. Phẩm 10: Kinh Hoa Nghiêm – Bồ Tát Vấn Minh – (Hán bộ phần sau quyển 13) - Song ngữ

 

 

Then the enlightening being Manjushri asked the enlightening being Chief of the Awakened, “Since the nature of mind is one, what is the reason for seeing the existence of various differences, such as going to good or bad tendencies, having complete or imperfect faculties, differences in birth, beauty and ugliness, pain and pleasure, suffering and happiness? Why is it that activity doesn’t know mind, mind doesn’t know activity, reception doesn’t know consequence, consequence doesn’t know reception, mind doesn’t know reception, reception doesn’t know mind, cause doesn’t know condition, condition doesn’t know cause, knowledge doesn’t know object, object doesn’t know knowledge?”

Chief of the Awakened answered in verse, saying,

Lúc bấy giờ, Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát hỏi Giác-Thủ Bồ-Tát: ‘Phật-tử! Tâm-tánh vốn là một, sao lại thấy có các thứ sai khác? Những là: Ðến đường lành nẻo dữ, căn thân có đủ có thiếu, thọ sanh đồng và khác, đẹp-đẽ cùng xấu-xí, nào vui nào khổ, nghiệp không biết tâm, mà tâm cũng chẳng biết nghiệp, thọ không rõ báo mà báo cũng chẳng rõ thọ, tâm chẳng biết thọ mà thọ cũng không biết tâm, nhơn không biết duyên mà duyên cũng chẳng biết nhơn, trí chẳng biết cảnh mà cảnh cũng chẳng biết trí. Giác-Thủ Bồ-Tát nói kệ để đáp:

 

Benevolent One, you ask the meaning of this

To awaken all the ignorant.

I will answer according to the essence:

Listen clearly, Benevolent One.

 

Phenomena have no function

And have no individual nature;

Therefore all of them

Do not know one another.

 

Like the waters in a river,

Their rushing flow races past,

Each unaware of the others:

So it is with all things.

 

It’s also like a mass of fire,

Blazing flames shoot up at once,

Each not knowing the others:

Phenomena are also thus.

 

Also like a continuous wind

Fanning and drumming whatever it hits,

Each unaware of the other:

So also are all things.

 

Also like the various levels of earth,

Each based on another,

Yet unaware of the others:

Thus are all phenomena.

 

Eye, ear, nose, tongue, body,

Mind, intellect, the faculties of sense:

By these one always revolves,

Yet there is no one, nothing that revolves.

 

The nature of things is fundamentally birthless,

Yet they appear to have birth;

Herein there is no revealer,

And nothing that’s revealed.

 

Eye, ear, nose, tongue, body,

Mind, intellect, the faculties of sense:

All are void and essenceless;

The deluded mind conceives them to exist.

 

Seen as they truly are,

All are without inherent nature.

The eye of reality is not conceptual:

This seeing is not false.

 

Real or unreal,

False or not false,

Mundane or transmundane:

There’s nothing but descriptions.

Nay ngài hỏi nghĩa này
Vì Liễu-ngộ quần-mông
Cứ tánh kia, tôi đáp
Xin ngài lóng nghe cho.
Các pháp không tác dụng
Cũng không có thể tánh
Vì thế nên các pháp
Ðều chẳng biết được nhau.
Ví như nước trong sông
Các dòng đua nhau chảy
Chúng đều chẳng biết nhau
Các pháp cũng như vậy.
Lại cũng như đống lửa
Ðồng thời phát ngọn to
Chúng đều chẳng biết nhau
Các pháp cũng như vậy.
Lại như gió lớn thổi
Xao động các cảnh vật
Chúng đều chẳng biết nhau
Các pháp cũng như vậy.
Lại như các địa-giới
Xây vần nương tựa nhau
Các pháp cũng như vậy.
Nhãn, nhĩ, tỉ, thiệt, thân
Tâm-ý sáu tình-căn
Do dây thường lưu-chuyển
Nhưng vẫn không năng-chuyển.
Pháp-tánh vốn vô-sanh
Trong đây không năng hiện
Cũng không vật sở-hiện.
Nhãn, nhĩ, tỉ, thiệt, thân
Tâm-ý sáu tình-căn
Tất cả rỗng vô-tánh
Vọng phân-biệt mà có.
Cứ đúng lý quan-sát
Tất cả đều vô-tánh
Pháp-nhãn bất-tư-nghì
Ðây là thấy chơn thật.
Hoặc vọng hay chẳng vọng
Hoặc thiệt hoặc chẳng thiệt
Thế-gian cùng xuất-thế
Chỉ là giả ngôn-thuyết.

 

Then Manjushri asked Chief in Riches of Truth, “Since all sentient beings are not sentient beings, why does the Buddha appear in their midst for their sake and teach them according to the time, according to their lives, according to their species, according to their actions, according to their understandings, according to their philosophies, according to their inclinations, according to their expedients, according to their thoughts, according to their observations?” Chief in Riches answered him in verse:

Lúc đó, Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát hỏi Tài-Thủ Bồ-Tát: ‘Phật-tử ! Ðức Như-Lai tùy thờI-gian như thế-nào, cũng như tùy mạng-sống, tùy thân-thể, tùy hành-vi, tùy hiểu-biết, tùy ngôn-luận, tùy sở-thích, tùy phương-tiện, tùy tư-duy, tùy quan-sát của chúng-sanh như thế nào, mà hiện thân Phật để giáo-hóa điều-phục các chúng-sanh ấy? Tài-Thủ Bồ-Tát nói kệ đáp rằng:

 

This is the realm of the learned

Who delight in ultimate peace.

I will explain for you;

Now please listen clearly.

 

Analyze the body within:

Who herein is the “self”?

Who can understand this way

Will comprehend the existence or not of the self.

 

This body is a temporary set-up

And has no place of abode;

Who understands this body

Will have no attachment to it.

 

Considering the body carefully,

Everything will be clearly seen:

Knowing all the elements are unreal,

One will not create mental fabrications.

 

Based on whom does life arise,

And based on whom does it disappear?

Like a turning wheel of fire,

Its beginning and end can’t be known.

 

The wise can observe with insight

The impermanence of all existents;

All things are empty and selfless,

Forever apart from all signs.

 

All consequences are born from actions;

Like dreams, they’re not truly real.

From moment to moment they continually continually die away,

The same as before and after.

 

Of all things seen in the world

Only mind is the host;

By grasping forms according to interpretation

It becomes deluded, not true to reality.

 

All philosophies in the world

Are mental fabrications;

There has never been a single doctrine

By which one could enter the true essence of things.

 

By the power of perceiver and perceived

All kinds of things are born;

They soon pass away, not staying,

Dying out instant to instant.

Ðây là cảnh của bực
Ða-Văn thích tịch-diệt,
Nay tôi vì ngài đáp
Xin ngài chú ý nghe.
Phân biệt quán nội-thân
Trong đây gì là ta ?
Nếu hiểu được như vậy
Thời biết ta không.
Thân này là giả tạo
Chỗ trụ không nơi chỗ
Người thiệt-biết thân này
Trong đây không chấp trước.
Nơi thân khéo quan-sát
Tất cả đều thấy rõ
Biết pháp đều hư-vọng
Chẳng khởi tâm phân-biệt.
Mạng sống nhơn gì có
Rồi nhơn gì tan mất
Khác nào vòng lửa xây
Ðầu đuôi chẳng biết được.
người trí hay quan-sát
Có tướng đều vô-thường
Các pháp, không, vô-ngã
Lìa hẳn tất cả tướng.
Các báo, tùy nghiệp sanh
Giả dối như giấc mơ
Luôn luôn thường diệt hoại
Như trước, sau cũng vậy.
Những pháp thấy ở đời
Chỉ do tâm làm chủ,
Tùy hiểu chấp lấy tướng
Ðiên-đảo chẳng đúng thật.
Những ngôn-luận trong đời
Ðều do phân biệt cả
Chưa từng có một pháp
Ðược vào nơi pháp-tánh.
Sức năng-duyên, sở-duyên
Sanh ra những pháp-tướng
Chóng diệt, chẳng tạm dừng
Niệm niệm đều như vậy.

 

Then Manjushri asked Chief of the Precious, “All sentient beings equally have four gross physical elements, with no self and nothing pertaining to self—how come there is the experience of pain and pleasure, beauty and ugliness, internal and external goodness, little sensation and much sensation? Why do some experience consequences in the present, and some in the future? And all this while there is no good or bad in the realm of reality.” Chief of the Precious answered in verse:

Lúc đó, Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát hỏi Bửu-Thủ Bồ-Tát : ‘Phật-tử ! Tất cả chúng-sanh đồng có tứ-đại, không ngã, không ngã-sở, tại sao lại có những sự khác biệt, như khổ vui, tốt xấu, ưa trong chuộng ngoài, thọ ít hưởng nhiều, hoặc hiện báo, hoặc hậu báo. Nhưng trong pháp-giới vẫn không tốt xấu?  Bửu-Thủ Bồ-Tát nói kệ đáp rằng :

 

 

According to what deeds are done

Do their resulting consequences come to be;

Yet the doer has no existence:

This is the Buddha’s teaching.

 

Like a clear mirror,

According to what comes before it,

Reflecting forms, each different,

So is the nature of actions.

 

And like a skillful magician

Standing at a crossroads

Causing many forms to appear,

So is the nature of actions.

 

Like a mechanical robot

Able to utter various sounds,

Neither self nor not self:

So is the nature of actions.

 

And like different species of birds

All emerging from eggs,

Yet their voices not the same:

So is the nature of actions.

 

Just as in the womb

All organs are developed,

Their substance and features coming from nowhere:

So is the nature of actions.

 

Also like being in hell—

The various painful things

All come from nowhere:

So is the nature of actions.

 

Also like the sovereign king

With seven supreme treasures—

Their provenance cannot be found:

So is the nature of actions.

 

And as when the various worlds

Are burnt by a great conflagration,

This fire comes from nowhere:

So does the nature of actions.

Cứ theo nghiệp đã tạo
Sanh quả báu như vậy
Ðều không có tác-giả
Ðây là lời chư Phật.
Như mặt gương sáng sạch
Tùy theo cảnh đối tượng
Hiện bóng sai khác nhau
Nghiệp tánh cũng như vậy.
Cũng như ruộng gieo giống
Chúng đều chẳng biết nhau
Tự nhiên mọc lên cây
Nghiệp tánh cũng như vậy.
Như nhà ảo thuật giỏi
Ở tại ngã tư đường
Hiện ra những sắc-tướng
Nghiệp-tánh cũng như vậy.
Như người gỗ máy móc
Hay vang ra các tiếng
Nó không ngã ngã-sở
Nghiệp-tánh cũng như vậy.
Cũng như giống chim bay
Từ trứng nở sanh ra
Tiếng kêu không đồng nhau
Nghiệp-tánh cũng như vậy.
Ví như trong thai-tạng
Căn thân đều thành-tựu
Thể-tướng không từ đâu
Nghiệp-tánh cũng như vậy.
Lại như ở địa-ngục
Bao nhiêu là sự khổ
Kia đều không từ đâu
Nghiệp-tánh cũng như vậy.
Như vua Chuyển-luân-vương
Có đủ bảy thứ bảo
Chỗ đến không từ đâu
Nghiệp-tánh cũng như vậy.
Lại như các thế-giới
Lúc đại-hỏa cháy tan
Lửa này không từ đâu
Nghiệp-tánh cũng như vậy

 

Then Manjushri asked Chief of the Virtuous, “Since that which the Buddhas realize is but one truth, how is it that they expound countless teachings, manifest countless lands, edify countless beings, speak in countless languages, appear in countless bodies, know countless minds, demonstrate countless mystic powers, are able to shake countless worlds, display countless extraordinary adornments, reveal boundless different realms of objects, whereas in the essential nature of things these different characteristics cannot be found at all?” Chief of the Virtuous answered in verse:

Lúc đó Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát hỏi Ðức-Thủ Bồ-Tát : ‘Phật-tử ! Chỗ giác-ngộ của Ðức Như-Lai chỉ là một pháp duy-nhứt, sao lại bảo là vô-lượng-pháp, hiện vô-lượng cõi, hóa vô-lượng-chúng, diễn vô-lượng âm, thị vô-lượng thân, biết vô-lượng tâm, hiện vô-lượng thần-thông, có thể chấn động khắp vô-lượng thế-giới, thị-hiện vô-lượng sự thù-thắng trang-nghiêm, hiển-thị vô-biên nhiều loại cảnh-giới. Nhưng trong pháp-tánh các tướng sai-biệt này đều bất-khả-đắc. Ðức-Thủ Bồ-Tát nói kệ đáp rằng :

 

The meaning of what you ask

Is deep and hard to fathom.

The wise are able to know it,

Always delighting in Buddha’s virtues.

 

Just as the nature of earth is one

While beings each live separately,

And the earth has no thought of oneness or difference,

So is the truth of all Buddhas.

 

Just as the nature of fire is one,

While able to burn all things

And the flames make no distinction,

So is the truth of all Buddhas.

 

Just as the ocean is one

With millions of different waves

Yet the water is no different:

So is the truth of all Buddhas.

 

And as the nature of wind is one

While able to blow on all things

And wind has no thought of oneness or difference:

So is the truth of all Buddhas.

 

Also like great thunderheads

Raining all over the earth,

The raindrops make no distinctions:

So is the truth of all Buddhas.

 

Just as the element earth, while one,

Can produce various sprouts,

Yet it’s not that the earth is diverse:

So is the truth of all Buddhas.

 

Just as the sun without clouds overcast

Shines throughout the ten directions,

Its light beams having no difference:

So is the truth of all Buddhas.

 

And just as the moon in the sky

Is seen by all in the world

Yet the moon doesn’t go to them:

So is the truth of all Buddhas.

 

Just as the king of the gods

Appears throughout the universe

Yet his body has no change:

So is the truth of all Buddhas.

Nghĩa của Phật-tử hỏi
Rất sâu khó rõ được
Người trí biết nghĩa này
Thường chứa công-đức Phật.
Như đất chỉ một tánh
Mọi loài ở riêng chỗ
Ðất không nghĩ đồng khác
Pháp chư Phật như vậy.
Cũng như một đại-hải
Ngàn vạn lượng sóng trào
Nước biển vẫn duy nhứt
Pháp chư Phật như vậy.
Cũng như gió một tánh
Thổi động tất cả vật
Gió không nghĩ đồng khác
Pháp chư Phật như vậy.
Cũng như mây sấm lớn
Mưa khắp cả mọi nơi
Nước mưa vẫn không khác
Pháp chư Phật như vậy.
Cũng như mặt đất kia
Mọc lên nhiều mầm mộng
Mặt đất chỉ là một
Pháp chư Phật như vậy.
Mặt nhựt không mây mờ
Chiếu sáng khắp mười phương
Quang-minh không sai khác
Pháp chư Phật như vậy.
Như mặt nguyệt trên cao
Mọi nơi đều nhìn thấy
Mặt nguyệt vẫn một chỗ
Pháp chư Phật như vậy.
Ví như Ðại-Phạm-Vương
Ứng hiện khắp đại-thiên
Thân ngài vẫn không khác
Pháp chư Phật như vậy.

 

Then Manjushri asked the enlightening being Chef in Vision, “Buddhas as fields of blessings are one and the same to all—how is it that when sentient beings give alms to them, the resulting rewards are not the same—various forms, various families, various faculties, various property, various masters, various followers, various official positions, various virtuous qualities, various kinds of knowledge—and yet the Buddhas are impartial toward them, not thinking of them as different?” Chief in Vision answered in verse:

Lúc đó Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát hỏi Mục-Thủ Bồ-Tát: ‘Phật-tử! Như-Lai phước-điền đồng một không sai khác, sao lại thấy chúng-sanh bố-thí được của quả-báo chẳng đồng? Những là: Nhiều loại sắc, nhiều loại thân, nhiều loại căn, nhiều loại nhà, nhiều loại chủ, nhiều loại quyến thuộc, nhiều loại quan-chức, nhiều loại công-đức, nhiều loại trí-huệ. Nhưng đức Phật đối với họ, tâm Phật thường bình-đẳng, không có quan-niệm riêng khác? Mục-Thủ Bồ-Tát nói kệ đáp rằng:

 

Just as the earth is one

Yet produces sprouts according to the seeds

Without partiality toward any of them,

So is the Buddhas’ field of blessings.

 

And just as water is uniform

Yet differs in shape according to the vessel,

So is the Buddhas’ field of blessings:

It differs only due to beings’ minds.

 

And just as a skilled magician

Can make people happy,

So can the Buddhas’ field of blessings

Cause sentient beings joy.

 

As a king with wealth and knowledge

Can bring gladness to the masses,

So can Buddhas’ field of blessings

Bring peace and happiness to all.

 

Like a clear mirror

Reflecting images according to the forms,

So from Buddhas’ field of blessings

Rewards are obtained according to one’s heart.

 

Like a panacea

Which can cure all poisoning,

So does Buddhas’ field of blessings

Annihilate all afflictions.

 

And just as when the sun comes up

It illuminates the world,

Thus does Buddhas’ field of blessings

Clear away all darkness.

 

Like the clear full moon

Shining over the earth,

So is Buddhas’ field of blessings

Equal in all places.

 

Just as a great conflagration

Can burn up all things,

So does Buddhas’ field of blessings

Burn up all fabrication.

 

Just as a violent wind

Can cause the earth to tremble,

So does Buddhas’ field of blessings

Move all living beings.

Như tất cả vẫn là một
Theo giống mọc mầm khác
Ðất không ý thân sơ
Phật phước-điền cũng vậy.
Lại như nước một vị
Nhơn đồ đựng có khác
Phật phước-điền vẫn một
Do tâm người thành khác.
Như nhà ảo thuật khéo
Làm mọi người hoan-hỉ
Phật phước-điền cũng vậy
Khiến chúng-sanh kính vui.
Như vua có tài trí
Hay khiến nhơn-dân mừng
Phật phước-điền cũng vậy
Khiến chúng đều an-vui.
Như mặt gương sáng sạch
Theo hình mà hiện bóng
Phật phước-điền cũng vậy
Tùy tâm được báo khác.
Như thuốc A-gìa-đà
Trị được tất cả độc
Phật phước-điền cũng vậy
Dứt các hoạ phiền não.
Như lúc mặt trời mọc
Chiếu sáng khắp thế-gian
Phật phước-điền cũng vậy
Phá trừ những tối tăm.
Như mặt nguyệt tròn sáng
Chiếu khắp cõi đại-địa
Phật phước-điền cũng vậy
Bình-đẳng với tất cả.
Ví như gió tỳ-lam
Chấn-động khắp đại địa
Phật phước-điền cũng vậy
Ðộng chúng-sanh ba cõi.
Như đại hỏa nổi lên
Ðốt cháy tất cả vật
Phật phước-điền cũng vậy
Ðốt tất cả hữu-vi.

 

Then Manjushri asked Chief in Effort, “The Buddhas’ teaching is one, which all beings can see—why don’t they all immediately cut off all the bonds of afflictions and win emancipation? Furthermore, in their clusters of material form, clusters of sensation, conception, coordination-activity, and consciousness, the realms of desire, form, and formlessness, as well as ignorance and craving, they are no different—this is the Buddha’s teaching; why is it of benefit to some and not to others?” chief in Effort answered in verse:

Lúc đó Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát hỏi Cần-Thủ Bồ-Tát : ‘Phật-tử ! Phật-giáo là một, chúng-sanh được thấy biết, cớ sao không liền đều dứt trừ tất cả phiền-não hệ-phược mà được xuất-ly ? Nhưng nơi chúng-sanh, sắc, thọ, tưởng, hành và thức, năm uẩn, dục, sắc, vô-sắc, ba cõi, vô-minh, tham-ái đều không sai khác. Như thế thời Phật-giáo, đối với chúng-sanh, hoặc có lợi ích, hoặc không có lợi ích? Cần-Thủ Bồ-Tát nói kệ đáp rằng :

 

Listen well and clearly

And I will answer truly.

Some are quickly freed,

And some can hardly escape.

 

If one wishes to eliminate

The countless faults and ills,

One should work with diligence

On the Buddha-teaching.

 

For example, a little bit of fire

Moisture in the kindling will extinguish;

So it is with those who’re lazy

About the Buddha-teaching.

 

Just as when you drill for fire

And stop before the fire appears

The heat will immediately disappear:

So it is with the indolent.

 

When a man with a magnifying glass

Doesn’t focus the sun’s rays on anything,

Fire can never be obtained:

So it is with the lazy.

 

Like when the dazzling sun shines

A child shuts its eyes

And complains “Why can’t I see?”:

So too are the lazy like this.

 

Like a man lacking hands and feet

Wanting to shoot all over the earth

With arrows made of reeds:

So too are the lazy ones.

 

Like using a single hair

To take the ocean water

Trying to drain the ocean:

So also are the slothful.

 

Like when the eon fire flares

Trying to put it out with a little water:

So are those who are lazy

About the Buddha’s teaching.

 

Like someone who sees space

While sitting still, unmoving,

And says he is traveling through it:

So is the lazy one.

Phật-tử khéo lóng nghe
Nay tôi cứ thiệt đáp
Hoặc có mau giải-thoát
Hoặc có khó xuất-ly.
Nếu muốn cầu dứt trừ
Vô-lượng những lỗi ác
Nên ở trong Phật-pháp
Dũng-mãnh thường tinh-tấn.
Ví như chút ít lửa
Ðốt ướt thời chóng tắt
Ở nơi trong Phật-pháp
Người giải-đãi cũng vậy.
Như cọ cây lấy lửa
Chưa cháy mà nghỉ luôn
Thế lửa liền tắt nguội
Người giải-đãi cũng vậy.
Như người cầm nhựt châu
Chẳng dùng vật tiếp bóng
Trọn không thể được lửa
Người giải-đãi cũng vậy
Như ánh nắng quá chói
Trẻ nít nhắm đôi mắt
Tự nói sao không thấy
Người giải-đãi cũng vậy
Như người không tay chân
Muốn dùng cỏ làm tên
Bắn phá cả đại-địa
Người giải-đãi cũng vậy
Như lấy một đầu lông
Muốn chấm khô đại hải
Người giải-đãi cũng vậy
Không thể dứt hoặc nghiệp.
Lại như kiếp-hỏa nổi
Muốn tắt với ít nước
Ở nơi trong Phật-pháp
Người giải-đãi cũng vậy.
Như người ngó hư-không
Ngồi yên không giao-động
Nói mình bay đi khắp
Người giải-đãi cũng vậy.

 

Then Manjushri asked Chief in Doctrine, “According to what the Buddha says, if any sentient beings accept and hold the true teaching, they can cut off all afflictions. Why then are there those who accept and hold the true teaching and yet do not cut off afflictions, who go along with anger and resentment, go along with jealousy and stinginess, go along with deception and flattery, compelled by the power of these things, having no will to detach from them? If they are able to accept and hold the true teaching, why then do they still produce afflictions in their mental actions?” Chief in Doctrine answered in verse:

Lúc đó Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát hỏi Pháp-Thủ Bồ-Tát : ‘Phật-tử ! Như lời đức Phật dạy : Nếu có chúng-sanh thọ-trì Chánh-pháp thời đều có thể dứt trừ tất cả phiền-não ?

Nhưng cớ sao có người thọ-trì chánh-pháp lại tùy thế-lực của tham, sân, si, mạn, tùy thế-lực của phú, phẩn, hận, tật, xan, cuống, siểm … xoay chuyển không rời nơi tâm. Người hay thọ-trì pháp, cớ sao lại ở trong tâm hành khởi các phiền-não ?

Pháp-Thủ Bồ-Tát nói kệ đáp rằng:

 

Listen well and clearly

To the true meaning of what you ask.

It is not only by much learning

That one can enter the Buddhas’ teaching.

 

Like a man floating in water

Who dies of thirst, afraid of drowning:

So are those who are learned

Who do not apply the teaching.

 

Like a person skilled in medicine

Who can’t cure his own disease:

So are those who are learned

But do not apply the teaching.

 

Like someone counting others’ treasures

Without half a coin of his own:

So is the one who is learned

Who doesn’t practice the teaching.

 

Like one who’s born in a royal palace

Yet who freezes and starves:

So are those who are learned

But do not practice the teaching.

 

Like a deaf musician

Who pleases others, not hearing himself:

So is the one who is learned

Who does not apply the teaching.

 

Like a blind embroiderer

Who shows others but cannot see:

So are those who are learned

But do not practice the teaching.

 

Like a ship’s captain

Who dies at sea:

So are those who are learned

But do not apply the teaching.

 

Like someone on a corner

Saying all kinds of fine things,

While having no real inner virtue:

So are those who don’t practice.

Phật-tử khéo lóng nghe
Thật nghĩa ngài đã hỏi
Vì chẳng phải đa-văn
Mà vào được Phật-pháp.
Như người trôi giữa dòng
Sợ chìm mà chết khát
Nơi pháp chẳng tu-hành
Ða-văn cũng như vậy.
Như trần-thiết vật thực
Chẳng ăn phải đói
Nơi pháp chẳng tu-hành
Ða-văn cũng như vậy.
Như người giỏi dược-phương
Chẳng cứu được bịnh mình
Nơi pháp chẳng tu-hành
Ða-văn cũng như vậy.
Như người đếm châu báu
Tự mình vẫn nghèo nàn
Nơi pháp chẳng tu-hành
Ða-văn cũng như vậy.
Như người ở vương-cung
Mà tự chịu đói rét
Nơi pháp chẳng tu-hành
Ða-văn cũng như vậy.
Như điếc tấu âm-nhạc
Người nghe mình chẳng nghe
Nơi pháp chẳng tu-hành
Ða-văn cũng như vậy.
Như mù họa hình tượng
Người thấy mình chẳng thấy
Nơi pháp chẳng tu-hành
Ða-văn cũng như vậy.
Ví như nhà hàng-hải
Mà tự chết trong biển
Nơi pháp chẳng tu-hành
Ða-văn cũng như vậy.
Như ở ngã tư đường
Giảng nói những điều tốt
Mà tự không thật-đức
Chẳng tu cũng như vậy.

 

Then Manjushri asked Chief in Knowledge, “In the Buddha teaching, knowledge is chief—so why do the Buddhas, in dealing with people, sometimes praise generosity, sometimes praise self-control, sometimes praise tolerance, sometimes praise effort, sometimes praise meditation, sometimes praise wisdom, or again sometimes praise kindness, compassion, joy, and equanimity, yet all the while there is ultimately but one truth whereby to attain emancipation and realize complete perfect enlightenment?” Chief in Knowledge answered in verse:

Lúc đó, Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát hỏi Trí-Thủ Bồ-Tát : ‘Phật-tử ! Trong phật-pháp, trí-huệ là trên tất cả. Cớ sao với các chúng-sanh, đức Phật hoặc ca ngợi sự bố-thí, sự trì-giới, hoặc ca ngợi sự nhẫn-nhục, sự tinh-tấn, thiền-định, trí-huệ, từ-bi, hỉ xả … , mà chẳng chỉ dùng một pháp để được giải-thoát, thành vô-lượng chánh-đẳng chánh-giác? Trí-Thủ Bồ-Tát nói kệ đáp rằng:

 

Son of Buddha, most rare

Is the ability to know beings’ minds.

As for what you ask,

Listen well and I’ll explain.

 

Of the past, future,

And present guides,

None expounds just one method

To become enlightened.

 

Buddhas know beings’ minds,

Their natures each different;

According to what they need to be freed,

Thus do the Buddhas teach.

 

To the stingy they praise giving,

To the immoral they praise ethics;

To the angry they praise tolerance,

To the lazy they praise effort.

 

To those with scattered minds they praise meditative concentration,

To the ignorant, they praise wisdom;

To the inhuman, they praise kindness and sympathy,

To the malicious, compassion.

 

To the troubled they praise joy,

To the devious they praise equanimity.

Thus practicing step-by-step,

One gradually fulfills all Buddha teachings.

 

It’s like first setting up a foundation

Then building the room:

Generosity and self-control, like this,

Are bases of enlightening beings’ practices.

 

Just like building a castle

To protect all the people:

So are tolerance and effort

Protecting enlightening beings.

 

And just as a universal monarch

Can bestow all felicities:

So can kindness, compassion, joy and equanimity

Give enlightening beings happiness.

Phật-tử rất hi-hữu
Biết rõ tâm chúng-sanh
Xin lóng nghe tôi đáp
Những nghĩa ngài đã hỏi.
Chư Phật thuở quá-khứ
Hiện-tại và vị-lai
Không có nói một pháp
Mà chứng được đạo-quả.
Phật biết tâm chúng-sanh
Tánh phận đều chẳng đồng
Tùy chỗ họ đáng thọ
Theo đó mà thuyết pháp.
Vì kẻ tham, khuyên thí
Vì người lỗi, khen giới
Nhiều sân, thời khuyên nhẫn
Giải-đãi, thời khuyên siêng.
Loạn tâm phải tu-định
Ngu-si trau trí-huệ
Bất-nhơn phải từ-mẫn
Giận-hại khuyên rèn bi.
Lo rầu thời ngợi hỉ
Chấp trước lời khen xả
Tuần tự tu như vậy
Lần đủ các phật-pháp.
Như trước xây nền móng
Rồi sau tạo nhà cửa
Thí và giới cũng vậy
Là gốc hạnh Bồ-Tát.
Ví như dựng thành quách
Ðể bảo hộ dân chúng
Nhẫn và tấn cũng vậy
Phòng hộ chư Bồ-Tát.
Ví như Ðại-Lực-Vương
Cả nước đều ngưỡng vọng
Ðịnh huệ cũng như vậy
Chỗ tựa của Bồ-Tát.
Cũng như vua chuyển-luân
Ban vui cho nhân-loại
Từ bi và hỉ xả
Làm Bồ-Tát an vui.

 

Then Manjushri asked Chief in Goodness, “The Buddhas, the World Honored Ones, attain emancipation by means of one path alone; why then are the things in the Buddha-lands we see now various and not the same? That is to say, the worlds, the realms of beings, the teaching and training, the life span and auras of light, the miracles, the congregations, the modes of teaching and doctrinal bases, each have differences, yet all include all the truths of the Buddhas, whereby complete perfect enlightement is attained.” Chief in Goodness answered in verse:

Lúc đó Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát hỏi Hiền-Thủ Bồ-Tát rằng: ‘Phật-tử! Chư Phật chỉ do một đạo mà được giải-thoát. Cớ sao hiện nay thấy tất cả phật-độ lại có nhiều sự không đồng, những là: Thế-giới, chúng-sanh-giới, thuyết-pháp, điều-phục, thọ-lượng, quang-minh, thần-thông, chúng-hội, giáo-nghĩa, pháp-trụ v.v… đều sai khác nhau. Không có vị nào chẳng đủ tất cả phật-pháp mà được thành vô-thượng bồ-đề? Hiền-Thủ Bồ-Tát nói kệ đáp rằng:

 

Manjushri, truth is always thus:

The Kings of Truth have just one truth.

People unhindered by anything,

They leave birth and death by one road.

 

All the Buddha bodies

Are just one reality-body:

One in mind, one in wisdom,

The same in power and fearlessness.

 

According to their dedications

When originally starting out for enlightenment,

They developed such lands,

Congregations, and teachings.

 

The adornments of all buddha-lands

Are totally complete;

According to differences in beings’ actions

They seem to be unalike.

 

The buddha-lands and buddha-bodies,

The congregations and explanations:

Such Buddhist teachings as these

No sentient beings can see.

 

When their minds are purified

And their vows fulfilled,

Such illuminated people

Then are able to see.

 

According to beings’ mental inclinations

And the force of the fruits of their deeds,

There seem to them to be differences;

This is due to Buddhas’ mystic powers.

 

Buddha-lands have no discrimination,

No hatred and no attachment:

But according to beings’ minds

They seem to have differences.

 

Because of this, in the worlds

What is seen is different:

This is not the fault

Of the enlightened sages.

 

In all worlds

Those who are fit to receive the teaching

Always see the Hero of humanity:

Such is the Buddhas’ teaching.

Thưa ngài ! Pháp thường vậy
Pháp-Vương pháp duy-nhất
Tất cả chư Như-Lai
Một đạo mà giải-thoát.
Thân của tất cả Phật chỉ là một pháp-thân
Nhứt-tâ, nhứt trí-huệ
Lực vô-úy cũng vậy.
Như trước đến bồ-đề
Bao nhiêu tâm hồi hướng
Ðược cõi nước như vậy
Chúng-hội và thuyết-pháp.
Tất cả các cõi Phật
Trang-nghiêm đều viên-mãn
Tùy chúng-sanh hạnh khác
Thấy chẳng đồng như vậy
Cõi Phật cùng thân Phật
Chúng hội và ngôn thuyết
Các phật-pháp như vậy
Chúng-sanh chẳng thấy được.
Tâm ý đã thanh-tịnh
Hạnh-nguyện đều đầy đủ
Người sáng suốt như vậy
Mới được thấy nơi đây.
Tùy chúng-sanh tâm thích
Và cùng sức nghiệp-quả
Thấy sai khác như vậy
Do oai thần của Phật.
Cõi Phật vô-sai-biệt
Không ghét cũng không thương
Chỉ tùy tâm chúng-sanh
Thấy có khác như vậy.
Do đây nơi thế-giới
Chỗ thấy đều sai khác
Chẳng phải chư Như-Lai
Bực Ðại-Tiên có lỗi.
Tất cả các thế-giới
Người đáng được giáo-hóa
Thường được thấy Thế-Tôn
Pháp chư Phật như vậy.

 

Then these enlightening beings said to Manjushri, “Son of Buddha, we have each spoken of our understanding. We ask you, benevolent one, to use your wonderful powers of elucidation to expound the realm of the enlightened—what is the sphere of the Buddhas, what are the causal bases of the sphere of the Buddhas, what are the methods of liberation in the sphere of the Buddhas, what are the entries into the states of the Buddhas, what is the wisdom in the realm of the Buddhas, what are the laws of the realm of the Buddhas, what are the explanations of the states of the Buddhas, what is the knowledge of the sphere of the Buddhas, what is the realization of the realm of the Buddhas, what are the manifestations of the states of the Buddhas, what is the extent of the sphere of the Buddhas?” Manjushri answered in verse:

Lúc đó chư Bồ-Tát nói với Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát: ‘Phật-tử! Chúng tôi đã tự nói chỗ hiểu biết của mình rồi. Xin ngài dùng diệu-biện-tài diễn sướng những cảnh-giới của Như-Lai: Những gì là cảnh-giới của Phật? Những gì là nhơn của cảnh-giới Phật? Những gì là sự nhập vào của cảnh-giới Phật? Những gì là trí của cảnh-giới Phật? Những gì là pháp của cảnh-giới Phật? Những gì là ngôn-thuyết của cảnh-giới Phật? những gì là sự hiểu biết của cảnh-giới Phật? Những gì là sự chứng của cảnh-giới Phật? Những gì là sự hiện ở của cảnh-giới Phật? Những gì là sự rộng lớn của cảnh-giới Phật?

Văn-Thù-Sư-Lợi Bồ-Tát nói kệ đáp rằng:

 

The profound realm of the Buddhas

Is equal in extent to space;

All beings enter it,

Yet really nothing’s entered.

 

The sublime causes

Of the Buddhas’ profound states

Could not be fully told

In a billion eons of talk.

 

According to beings’ minds and wisdom,

Buddhas lead them on and aid them;

This is the realm of the Buddhas,

Liberating beings this way.

 

Able to enter all lands

In the world,

The body of knowledge is formless

And cannot be seen by others.

 

The Buddhas’ knowledge is free,

Unhindered in all times;

This realm of wisdom

Is equanimous as space.

 

The realms of beings of the cosmos

Ultimately have no distinction;

Thoroughly knowing all of them

Is the sphere of the enlightened ones.

 

All languages and sounds

There are in the worlds

Buddhas’ knowledge can comprehend

Without discrimination.

 

Not perceptible to sense consciousness

And not the sphere of mind,

Its nature fundamentally pure,

Buddhas’ knowledge teaches living beings.

 

Not action, not affliction,

With no thing and no abode,

No looking and no object,

Their realization’s equanimous throughout the world.

 

The minds of all sentient beings

In the past, present, and future,

The enlightened, in one instant,

Can thoroughly comprehend.

Như-Lai cảnh-giới sâu
Lượng đó khắp hư-không
Tất cả chúng-sanh vào
Mà thật không chỗ nhập.
Như-Lai cảnh-giới sâu
Bao nhiêu nhơn thắng diệu
Ức kiếp thường tuyên nói
Cũng lại chẳng thể hết.
Tùy tâm trí huệ mình
Khuyến tấn đều khiến lợi
Ðộ chúng-sanh như vậy
Là cảnh-giới chư Phật.
Những cõi nước thế-gian
Tất cả đều theo vào
Trí thân không có sắc
Chẳng phải kia thấy được.
Chư Phật trí tự-tại
Tam-thế không chướng ngại
Cảnh-giới huệ như vậy
Bình-đẳng như hư-không.
Pháp-giới chúng-sanh-giới
Rốt ráo không sai khác
Tất cả đều rõ biết
Ðây là cảnh-giới Phật.
Trong tất cả thế-giới
Bao nhiêu những âm-thinh
Phật-trí đều tùy rõ
Cũng không có phân-biệt.
Chẳng phải thức biết được
Chẳng phải tâm cảnh-giới
Tánh đó vốn thanh-tịnh
Khai-thị các quần-sanh.
Chẳng nghiệp chẳng phiền-não
Không vật không trụ-xứ
Không chiếu không sở-hành
Bình-đẳng đi thế-gian.
Tất cả tâm chúng-sanh
Khắp ở trong ba thời
Như-Lai nơi một niệm
Tất cả đều rõ thấu.

 

Then all the differences in state, activity, realm, body, faculties, birth, results of keeping precepts, results of breaking precepts, and in resulting lands of all sentient beings in this world Endurance, by the Buddha’s spiritual power all became clearly manifest. In the same way all these various differences of all sentient beings in the infinite worlds throughout the space of the cosmos in all directions were all clearly revealed by the Buddha’s mystic power.

Lúc bấy giờ trong cõi Ta-Bà này, tất cả chúng-sanh, bao nhiêu pháp sai-biệt, nghiệp sai-biệt, thế-gian sai-biệt, thân sai-biệt, căn sai-biệt, thọ sanh sai-biệt, trì-giới quả sai-biệt, phạm-giới quả sai-biệt, quốc-độ quả sai-biệt, do thần-lực của Phật thảy đều hiện rõ. Phương đông, trăm ngàn ức na-do-tha vô-số, vô-lượng, vô-biên, vô-đẳng, bất-khả-số, bất-khả-xưng, bất-khả-tư, bất-khả-lượng, bất-khả-thuyết, tận pháp-giới hư-không-giới, trong tất cả thế-giới, bao nhiêu chúng-sanh pháp sai-biệt, đều do thần-lực của Phật mà hiển hiện rõ ràng. Những phương Nam, Tây, Bắc, Ðông-Bắc, Ðông-Nam, Tây-Nam, Tây-Bắc, thượng, hạ, cũng đều như vậy.

 

Sources:

Tài liệu tham khảo:

1. https://thuvienhoasen.org/p16a528/10-pham-bo-tat-van-minh
2. https://terebess.hu/zen/mesterek/avatamsaka-cleary.pdf
3. https://thienphatgiao.wordpress.com/2013/06/02/kinh-hoa-nghiem-thich-tri-tinh-dich/13/