101 Zen Koans stories - Công Án Thiền
English: Nyogen Senzaki
Việt ngữ: Vô danh
Compile: Lotus group
[31-35] - Công Án Thiền – Zen Koans stories – Song ngữ
[31-35] - Công Án Thiền – Zen Koans stories – Song ngữ
**** **** **
31. Tất cả mọi thứ đều tốt nhất - Everything Is Best
When Banzan was walking through a market he overheard a conversation between a butcher and his customer.
Khi thiền sư Banzan đi qua một khu chợ, ngài tình cờ nghe được mẩu đối thoại giữa một người hàng thịt với khách hàng.
“Give me the best piece of meat you have,” said the customer.
Người mua nói: “Cho tôi một phần thịt tốt nhất ở đây.”
“Everything in my shop is the best,” replied the butcher. “Yon cannot find here any piece of meat that is not the best.”
At these words Banzan became enlightened.
Người hàng thịt đáp lại: “Ở đây món nào cũng là tốt nhất cả! Quý khách không thể tìm thấy ở đây bất cứ miếng thịt nào mà không thuộc loại tốt nhất!”
Nghe qua những lời này, ngài Banzan bỗng chứng ngộ!
32. Mỗi khắc một phân vàng - Inch Time Foot Gem
A lord asked Takuan, a Zen teacher, to suggest how he might pass the time. He felt his days very long attending his office and sitting stiffly to receive the homage of others.
Một lãnh chúa đến nhờ thiền sư Takuan chỉ dạy cho một cách nào đó để tiêu khiển thời gian. Ông ta cảm thấy mỗi ngày trôi qua đều dài lê thê khi phải luôn dự vào những buổi triều kiến và ngồi ngây ra như tượng gỗ để nhận sự lễ kính của người khác.
Takuan wrote eight Chinese characters and gave them to the man:
Not twice this day
Inch time foot gem.
This time will not come again.
Each minute is worth a priceless gem.
Thiền sư Takuan viết 8 chữ Hán trao cho ông ta, với ý nghĩa như sau:
Ngày đi không trở lại,
Mỗi khắc một phân vàng.
Thời gian trôi đi mãi,
Mỗi phút quý vô vàn!
33. Bài học bàn tay - Mokusen’s Hand
Mokusen Hiki was living in a temple in the province of Tamba. One of his adherents complained of the stinginess of his wife.
Thiền sư Mokusen Hiki đang sống ở một ngôi chùa thuộc tỉnh Tamba. Một trong các vị thí chủ của chùa thường than phiền về tính keo kiệt của người vợ ông ta.
Mokusen visited the adherent’s wife and showed her his clenched fist before her face.
Ngài Mokusen liền đến thăm nhà bà vợ keo kiệt này và nắm chặt bàn tay thành nắm đấm đưa ra trước mặt bà.
“What do you mean by that?” asked the surprised woman.
Người đàn bà ngạc nhiên hỏi: “Ngài làm thế có ý gì?”
“Suppose my fist were always like that. What would you call it?” he asked.
Thiền sư hỏi: “Nếu bàn tay ta cứ nắm chặt lại như thế này mãi, bà sẽ gọi là gì?”
“Deformed,” replied the woman.
Người đàn bà trả lời: “Như thế là dị dạng.”
Then he opened his hand flat in her face and asked: “Suppose it were always like that. What then?”
Thiền sư liền xòe bàn tay đưa lên trước mặt bà và hỏi: “Nếu bàn tay ta lại cứ mở ra như thế này mãi, bà sẽ gọi là gì?”
“Another kind of deformity,” said the wife.
Bà vợ này đáp: “Là một kiểu dị dạng khác.”
“If you understand that much,” finished Mokusen, “you are a good wife.” Then he left.
Vị thiền sư kết luận: “Nếu bà hiểu rõ được điều đó thì bà là một người vợ hiền.” Rồi thiền sư ra về.
After his visit, this wife helped her husband to distribute as well as to save.
Sau lần viếng thăm của ngài, bà vợ này đã biết giúp chồng trong việc bố thí cũng như dành dụm.
34. Nụ cười cuối đời - A Smile in His Lifetime
When you realize how perfect everthing is.
You will tilt your head back and laugh at the sky.
“Khi bạn biết mọi chuyện đều hoàn hảo.
Bạn sẽ nghiên đầu về phía sau và cười với trời cao.”
Mokugen was never known to smile until his last day on earth. When his time came to pass away he said to his faithful ones: “You have studied under me for more than ten years. Show me your real interpretation of Zen. Whoever expresses this most clearly shall be my successor and receive my robe and bowl.”
Trước ngày thiền sư Mokugen viên tịch, chưa có ai từng được thấy ngài mỉm cười trước đó. Khi sắp đến giờ viên tịch, ngài bảo các đệ tử thân cận nhất: “Các con đã theo học với ta hơn mười năm rồi. Hãy bày tỏ cho ta thấy các con thực sự hiểu gì về thiền. Ai có thể trình bày sáng tỏ nhất sẽ là người kế tục và được nhận y bát của ta.”
Everyone watched Mokugen’s severe face, but no one answered.
Mọi người đều theo dõi khuôn mặt nghiêm nghị của thiền sư, nhưng không ai trả lời.
Encho, a disciple who had been with his teacher for a long time, moved near the bedside. He pushed forward the medicine cup a few inches. This was his answer to the command.
Thế rồi Encho, một đệ tử đã từng theo học rất lâu năm, bước đến gần giường thầy. Ông đẩy chén thuốc về phía trước mấy phân. Đây là câu trả lời của ông để đáp lại lời thầy.
The teacher’s lace became even more severe. “Is that all you understand?” ‘He asked.
Khuôn mặt vị thầy càng trở nên nghiêm trọng hơn. Ngài hỏi: “Có phải đó là tất cả những gì con hiểu?”
Encho reached out and moved the cup back again.
Encho với tay lấy cái chén và đưa về chỗ cũ.
A beautiful smile broke over the features of Mokugen. “You rascal,’’ he told Encho. “You worked with me ten years and have not yet seen my whole body. Take the robe and bowl. They belong to you.”
Một nụ cười tươi bừng nở trên khuôn mặt thiền sư Mokugen. Ngài bảo Encho: “Thằng nhãi ranh! Con nỗ lực với ta đã mười năm rồi mà chưa từng thấy được toàn thân ta. Hãy nhận lấy y bát! Những thứ ấy thuộc về con.”
35. Thiền miên mật - Every-Minute Zen
Zen students are with their masters at least ten years before they presume to teach others. Nan-in was visited by Tenno, who having passed his apprenticeship, had become a teacher.
Các thiền sinh thường theo học với thầy ít nhất là mười năm mới được xem là có thể chỉ dạy người khác. Thiền sư Tenno đã trải qua giai đoạn này và trở thành một bậc thầy. Một hôm, ngài đến viếng thiền sư Nan-in.
The day happened to be rainy, so Tenno wore wooden clogs and carried an umbrella. After greeting him Nan-in remarked: “I suppose you left your wooden clogs in the vestibule. I want to know if your umbrella is on the right or left side of the clogs.”
Tình cờ, hôm ấy lại là một ngày mưa suốt nên ngài Tenno phải đi guốc gỗ và mang theo dù. Sau khi chào hỏi, thiền sư Nan-in nói: “Tôi nghĩ là ông đã để guốc lại bên ngoài tiền sảnh. Tôi muốn biết ông đã đặt cái dù bên phải hay bên trái đôi guốc.”
Tenno, confused, had no instant answer. He realized that he was unable to carry his Zen every minute. He became Nan-in’s pupil, and he studied six more years to accomplish his every-minute Zen.
Ngài Tenno lúng túng, không có câu trả lời ngay. Ngài nhận ra ngay là mình chưa có khả năng thực hành thiền một cách miên mật. Ngài trở thành học trò của thiền sư Nan-in và tu tập thêm 6 năm nữa mới đạt được công phu thiền miên mật.
Sources:
Tài liệu tham khảo:
- https://endofthegame.files.wordpress.com/2012/07/2-ox-herding-noticing-the-footprints.jpg
- https://trandinhhoanh.wordpress.com/2010/02/19/sB1-nghiE1BB87p-cE1BBA7a-gisho/
- http://phatam.org/book/index/40--trong-coi-mong-in-dreamland/3181/2875/2878/11293
- https://www.grubstreet.org/grub-daily/day-272-take-a-nap/
- http://history.cultural-china.com/en/182History14086.html
- http://phatam.org/book/index/30--thiep-bao-danh-calling-card/3181/2875/2878/11283
- http://phatam.org/book/index/32--moi-khac-mot-phan-vang-inch-time-foot-gem/3181/2875/2878/11285
- http://hatvan.vn/forum/archive/index.php/t-4415.html
- http://www.melash.com/recovery_koans.php
- http://phatam.org/book/index/35--thien-mien-mat-every-minute-zen/3181/2875/2878/11288
- http://altered-states.net/barry/newsletter764/
- http://kittytonpost.com/cute-cat-pictures-meditating-cat/